در هنگام خرید مواد ریخته گری و تجهیزات ریخته گری اگر شما دانش کافی را در اختیار دارید مشکلی پیش روی شما نیست. اما اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید حتما برای خرید مواد ریخته گری از افرادی که تجربه کافی در این زمینه را دارند کمک بگیرید. به طور کلی نمی توان در مورد خرید مواد ریخته گری توضیح داد چرا که گسترهی این حیطه بسیار بزرگ است. اما در ادامه به طور مختصر این نکات را بیان میکنیم.
برای خرید مواد ریخته گری مهم ترین فاکتوری که باید به آن توجه کنیم نوع محصولی است که قصد تولید آن را داریم چرا که هر فلزی که قصد ذوب و شکل دهی به آن داشته باشیم تجهیزات و مواد خاص خود را طلب میکند. اگر محصول باید دارای کیفیت بالایی باشد از نوع پودر فلز به جاسی نوع شمش آن استفاده میشود. نکته دیگر در خرید انواع مواد ریخته گری و تجهیزات مورد نیاز تعداد محصولات تولیدی است، آشکار است که کوره ذوب فلزی دیر گذاز مااند تنگستن با فلزی با نقطه پایین همانند آلومینیوم متفاوت است. همچنین باید تعداد محصولی که باید ساخت آن را شروع کنیم در نظر بگیریم برای تولید قطعات با تعداد بالا باید امکانات مورد نیاز را فراهم کنیم.
یکی از ملزومات اصلی ریخته گری انواع ماسه است که در قیمت تمام شده ریختهگری تأثیر خواهد داشت. ماسه میتواند به عنوان قالب ریخته گری یا به عنوان ماده نسوز در ساخت کوره سرامیکی مورد استفاده قرار گیرد. انواع ماسهها با قیمتهای مختلف برای انواع ریخته گری مورد استفاده قرار میگیرند. ماسه سیلیسی، ماسه شاموتی، ماسه کرومیتی، ماسه زیرکنی، اولیوین و سیلیکات آهن و ... از جمله ماسههای ریخته گری پرکاربرد هستند. یکی دیگر از مواد اولیه تأثیرگذار بر قیمت ریخته گری شمش یا قطعه اولیه فلزی مورد استفاده است. شمشهای فلزی پس از ذوب به اشکال مختلف تبدیل میشوند. اینکه از شمشهای فلزی (به قالب فلزی با طول کمتر از 2 متر شمش میگویند) یا ضایعات فلزی در ریخته گری استفاده شود، قیمت ریخته گری و کیفیت محصول به دست آمده نیز متفاوت خواهد بود. استفاده از فروآلیاژها در قیمت ریخته گری و کیفیت آن تأثیر بسزایی دارند. فروآلیاژها آلیاژهایی از آهن و عناصر دیگری چون سیلیکون و منگنز هستند که به منظور ایجاد ویژگیهای خاص به مذاب فلزات افزوده میشوند و چون قیمت هرکدام از فروآلیاژها متفاوت است به نسبت قیمت تمام شده ریخته گری نیز متفاوت خواهد بود. جوانه زا از دیگر مواد مورد استفاده در ریخته گری هستند. افزودن جوانه زا در زمان ریخته گری سبب میشود تا انجماد از نقاط مختلفی شروع شود. استفاده از جوانه زا ها یا عوامل تلقیح مختلف سبب میشود تا استحکام تسلیم و نهایی،سختی، تنفنس و چقرمگی شکست و انعطافپذیری فلزات ریخته گری شده متفاوت گردد. به دلیل اینکه هر کدام از جوانهزاها قیمت متفاوتی دارند، در نتیجه قیمت ریخته گری نیز متفاوت خواهد بود. گرافیت و کک دو ماده مهم ریخته گری هستند که بر قیمت ریخته گری تأثیر خواهند گذاشت. از گرافیت برای ساخت انواع نسوز و بوته ریخته گری و از کک در کوره بلند ذوب استفاده میشود.
در عبارت سادهتر، ریختهگری کارخانهای است که عمل ریختهگری به وسیله ذوب فلز، ریختن فلز مایع در یک قالب و سپس جامد کردن آن انجام میشود. ریختهگریها فقط محصولات فلزی برای موتور، راهآهن یا اجزای لوله را تولید نمیکنند، بلکه اجزای ماشینهایی را نیز تشکیل میدهند که در زندگی روزمره خود از آنها استفاده میکنیم. 90 درصد از همه کالاهای تولید شده بر اساس ریختهگری فلزی تولید میشوند. برای اینکه بدانید ریختهگری چیست باید ابتدا با فرآیند ریختهگری آشنا شوید. مراحل ریختهگری عبارتند از ساختن الگو، قالبگیری، ذوبسازی، شمسریزی، ریختهگری تزریقی، تمیزکاری، لکهگیری و نظارت.
شکل نهایی ریختهگری مطابق با قالبی است که در آن ریخته میشود، بنابراین قالبها به دقت با یک الگو شکل داده میشوند.
تفاوت اصلی بین ریختهگری در ترکیبات آهنی (آهن یا فولاد) یا غیر آهنی (آلومینیوم، برنز، مس و غیره) است. نوع دقیق تجهیزات به وسیله فلزاتی تعیین میشود که در ریختهگری استفاده میشود. ریختهگری در دو نوع انجام میشود یکی روش ریخته گری در قالب یکبار مصرف و دیگری ریخته گری در قالب دایمی. آلیاژهای ریختهگری گسترش بسیاری یافته است که به وسیله شمسریزی تهیه میشود و تحت تاثیر عملیات مکانیکی قرار میگیرد. آلیاژهای آلومینیومی دارای ویژگیهای استاندارد است.
ریخته گری با توجه به قالب مورد استفاده به دو نوع زیر تقسیم میشود:
فرایند ریخته گری در قالب یکبار مصرف بی بار
فرایند ریخته گری در قالب های دائمی
ریخته گری با توجه به فناوری و تجهیزات مورد استفاده در قالب نیز به انواع و روشهای مختلفی تقسیم میشوند، که عبارتند از:
فرایند ریخته گری ماسه تر
فرایند ریخته گری ماسه خشک
فرایند ریخته گری اتوماتیک
فرایند ریخته گری دایکست تحت فشار
فرایند ریخته گری دایکست گرانشی
فرایند ریخته گری پوسته ای
فرایند ریخته گری سدیم سیلیکات
فرایند ریخته گری بدون پخت
فرایند ریخته گری دقیق
فرایند ریخته گری پوسته
فرایند ریخته گری در خلا
فرایند ریخته گری چلاندنی
فرایند ریخته گری گریز از مرکز
فرایند ریخته گری در گچ
فرایند ریخته گری الگوی تبخیرشونده
فرایند ریخته گری پوسته سرامیکی
فرایند ریخته گری دوغابی
مواد اولیه عامل مهمی در هر ریختهگری محسوب میشود. انرژی ذوبسازی نقش مهمی در مصرف و مدیریت اثربخش در این جهت بازی میکند. مواد اولیه ریختهگری عبارتند از ماسه ریختهگری، قطعه اولیه فلزی، فروآلیاژها، مواد کمک ذوب، عامل تلقیح یا جوانهزا، گرافیت، چسب سیلیکات سدیم، سلاکس ریختهگری، ایزوترم سبوس خام و برشته.
ویژگیهای مواد خام به آلیاژهایی بستگی دارد که باید ریختهگری شوند. شنی که حاوی مقادیر زیادی از کربن است نمیتواند برای ریختهگری استفاده شود چون مقدار کربن بالاست. از این رو، شن باید بدون ذرات کربن باشد. چنین شنی شامل سیلیکای خالص است که به قالب افزوده میشود. این شن برای آلومینوم، مس، تیتانیوم یا هر ماده دیگری استفاده میشود و نباید دارای ناخالصی باشد. برخی از ترکیبات خاص که در تماس با شن هستند باید در هر دانه شن استفاده شوند.
لوازم ریخته گری در ذیل به تفصیل ارائه شده است. ماسه ریخته گری، قطعه فلزی اولیه، فروآلیاژها، مواد کمک ذوب، جوانهزا، گرافیت و چسب سیلیکات سدیم از مهمترین لوازم ریخته گری و از عوامل مهم و تدثیرگذار قیمت ریخته گری است.
مواد کمک ذوب به موادی گفته میشود که به خاطر تشکیل سرباره با ناخالصی در افزایه¬هایی مانند فلز مذاب مخلوط میشود. سربارهگیر برای تمیز کردن کوره استفاده میشود.
ماسه ریختهگری میتواند برای اکثر فلزات استفاده شود. ماسه ریختهگری دارای نسبت سردسازی کمی است. دمای سردسازی در ماسه ریختهگری از 10-6 تا 1 0Cs-1 است. ماسه ریختهگری شامل ریختن فلز مذاب در یک قالب شنی به شکل حرفهای است که آن را سفت میکند. این قالب از ذرات شنی ساخته میشود. بعد از اینکه فلز در دمای اتاق سرد میشود، قالب شنی باز میشود تا ریختهگری انجام شود. مزیت اصلی ریختهگری شنی مقرون به صرفه بودن قالب است. این فرآیند مناسب تولید ریختهگری با حجم کم و شکلهای پیچیده است. یک تن ریختهگری نیازمند 4 تا 5 تن ماسه لازم دارد که بستگی به نوع ماسه، اندازه قطعات ریخته گری و روش قالب گیری بستگی دارد. در ریختهگری از ماسه طبیعی و ماسه ترکیبی استفاده میشود. ماسه سبز نیز در قالبهای بزرگتر استفاده میشود.
عامل تلقیح به معنای تشکیل ذره جامد در مایع مذاب است. شروع دمای جوانهزنی در دمایی است که کمی کمتر از نقطه ذوب تعادل فلز است. در برخی گارگاههای ریختهگری، مقداری ناخالصی به داخل قالب ریخته میشود که به این عمل تلقیح گفته میشود. در این حالت، گرد هسته تشکیل میشود که داخل قالب جدارههایی تشکیل میشود .
کک متالوژی به مادهای جامد گفته میشود که پر از کربن میباشد و با گرما دادن به زغال سنگ به دست میآید. فرآیند کک متالوژی، مواد فراری که در زغال سنگ وجود دارند به گاز تبدیل شده و از آن خارج میشوند و مادهای که به دست میآید یک ماده جامد و سیاه رنگ است که دانهبندی شده است. این کک متالوژی در صنعتهای مختلف مانند ذوب فلز و صنایع فرو آلیاژ استفاده میشود.
چسب سیلیکات که به آن آب شیشه هم گفته میشود از طریق ترکیب شن سیلیکا و کربنات سدیم به دست میآید که در کوره مخصوص ذوب میشود. این چسب به راحتی در آب حل میشود. افزایش مصرف چسب به دانهبندی ماسه بستگی دارد. از چسب سیلیکات نباید به بیش از حد استفاده کرد زیرا موجب کم شدن استحکام قالب میشود.
سلاکس، نگهدارنده سرباره است که بر حذف سرباره در کورههای ذوب فلز تاثیر زیادی میگذارد. سلاکس ریختهگری قبل از اینکه مایع مذاب در داخل قابل ریخته شود، استفاده میشود. دمای انبساط سلاکس 800 درجه سانتیگراد است که موجب آسانی در جدا شدن سربارهها از فلز مذاب میشود.
سبوس برشته برای محافظت از سطح مذاب استفاده میشود که به وسیله برشته شدن سبوس برنج به دست میآید. ایزوترم سبوس برشته موجب پیشگیری از کاهش حرارت میشود و سرعت ریختهگری کنترل میشود، زمان ذوب نیز یک تا دو دقیقه کاهش مییابد.
تولیدکنندگان فلز ریختهگری بر انواع متفاوتی از فناوریهای کوره تاکید دارند. برخی از کورهها برای استخراج آهن و دیگر فلزات از سنگ معدن استفاده میشوند.
کورههای القایی به طور معمول در ریختهگریها استفاده میشوند چون دارای کیفیت بالایی هستند و استفاده از آنها آسان است. یک کوره القایی متوسط قادر به تولید 65 تن فولاد در هر بار است. در کورههای القایی ذوب فولاد، فولاد به وسیله الکترومغناطیس تولید شده از مس ذوب میشود. حرارت کورههای القایی به وسیله مولکولهای برانگیخته شده در فلز به وجود میآید که هیچ اکسیژن اضافی یا گازهای دیگر در کوره وجود ندارد.
کار کردن در ریختهگری در صد سال پیش کار سختی بود. سر و صدا، مواد شیمیایی، نوردهی ضعیف، دمای بالا و فلز ذوب شده نزدیک به 3000 فارنهایت برخی از خطرات کار کردن در ریختهگری محسوب میشدند.اما امروزه کارگران ریختهگری قبل از کار آموزش میبینند و ریختهگری بستگی به محصول نهایی و مراحل آن دارد.
سایت تجارت گرام مرجع قیمت آهن الات و قیمت انواع محصولات صنعتی میباشد.