اسکلت فلزی یا بتنی کدام یک بهتر اند؟ بررسی تخصصی

 اسکلت فلزی و بتنی

برای اینکه بتوان یک ساختمان و یا هر گونه سازه‌ی دیگر را سرپا نگه داشت، باید از یک نوع اسکلت کارشناسی شده بهره برد. برای این منظور می‌توان با توجه به نیاز، از انواع اسکلت فلزی یا بتنی بکارگیری کرد. به طور کلی در درجه اول برای بنای یک سازه مقاومت آن را باید در نظر گرفت، حال این موضوع را می‌توان با استفاده از انواع فلزات که در بطن ساختمان قرار داده می‌شوند پیش برد و یا از مصالحی که برای استفاده در تولید سازه‌های بتنی بکار گرفته می‌شود، بهره‌مند شد. در هر حال برای ساختمان‌سازی باید به خوبی دو اسکلت فلزی یا بتنی را شناخت که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

اسکلت فلزی

وجود ساختمان‌های تازه ساخت در جای جای سطح شهر کاملاً نمایان است که شاید بیشتر مصالحی که برای ساخت آنها بکار گرفته می‌شود از نوع فلز باشد. در واقع اسکلت‌ فلزی در ساختمان‌ها که به شکل‌های افقی و عمودی در استارت کار یک بنا در نظر گرفته می‌شود، کلیت اصلی یک ساختمان را در بر می‌گیرد. پر واضح است که بخش‌های مختلف ساخته شده در این‌گونه اسکلت‌ها همگی از نوع ورق‌های فلزی هستند و از فلزات ساختمانی مانند تیرآهن و میلگرد که با استفاده از یک‌سری اتصالات بسیار محکم به یکدیگر وصل شده‌اند. از جمله خصوصیات اسکلت فلزی می‌توان به مقاومت بالا و حجم فضای بسیار پایین اشغال شده خواهد بود. البته هزینه ساخت بالاتر است به دلیل قیمت تیرآهن و قیمت میلگرد . به ویژه این که صادرات میلگرد افزایش داشته است.

مزایا و معایب اسکلت فلزی

مزایا

- همه ما نسبت به مقاومت و استحاکم فولاد آگاهی داریم، ساختمان های فولادی دارای مقاومت و عمر بالایی هستند.

- پرتی مصالح در ساختمان های فلزی به میزان قابل توجهی کمتر است.

- در مکان هایی که عبور و مرور زیاد است و یا محل کار فضای زیادی در اختیار سانزده قرار نمی دهد اسکلت فلزی گزینه بهتری است.

- در ساخت ساختمان های فلزی صرفه جویی در زمان خواهد شد.

- وزن ساختمان بسیار کمتر از سازه بتنی بوده و همچنین اسکلت فلزی حجم کمتری را اشغال میکند در نتیجه نسبت به سازه بتنی فضای مرده کمتری را ایجاد می‌کند. 

معایب

- فولاد در برابر رطوبت مقاومت چندانی ندارد یکی از بزرگترین ضعف اسکلت های فلزی

- نهایت دمایی که ساختمان فلزی می تواند بدون احتمال ایجاد آسیب در آینده تحمل کند 600 تا 700 درجه است، که در مواقع آتش سوزی خطری بزرگ محسوب می‌شود

- در ساخت سازه فلزی نیاز  چه در نوع اتصال جوشکاری و چه پیج و مهره برای تراز بودن و اجرای قوانین ایمنی به مهندسی دقیق نیاز است

- چون که در ساخت اسکلت فلزی از قطعات زیاد و کوچک نیز استفاده میشود تمایل به کشش در این نوع سازه بیشتر است

اسکلت بتنی

از این نوع اسکلت برای ساخت انواع سازه یا ساختمان مخصوصاً از نوع مدرن استفاده می‌شود. به طور کلی از اسکلت بتنی در ستون‌ها، فونداسیون و حتی پله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به طور کلی هر جای یک سازه نیاز به چنین اسکلتی داشته باشد، می‌توان آن را بکار برد. از مهمترین مزایای استفاده از اسکلت بتنی محافظت از انواع سازه در برابر لرزش یا اتفاقاتی از این دست است. گفتنی است که از بتن آرمه که از موادهای مخلتفی مانند سیمان، ماسه، میلگرد (ساده یا آجدار)، شن و فولاد تشکیل می‌شود برای اجرا در یک سازه‌ی بتنی بکارگیری خواهد شد.

مزایا و معایب اسکلت بتنی

مزایا

- بتن دارای مقاومت بسیار بالایی است.

- هزینه ساخت یک سازه بتنی کم تر از سازه فلزی است.

- بتن در برابر گذشت زمان خاصیت خود را از دست نمی‌دهد، بلکه با توجه به ساختار شیمایی در برابر رطوبت بسیار مقاوم تر می‌شود.

- اسکلت بتنی نیاز به مهندسی، علم دقیق ندارد و از حساسیت کمتری نسبت به سازه های فلزی برخوارد بوده و سازنداگان با تجربه توانایی اجرای آن را دارند.

- سازه بتنی بدلیل خاصیت قالب پذیری قابلیت ساخت سازه متنوعی را به پیمانکار می‌دهد.

معایب

- اجرای سازه بتنی در شرایط جوی سخت ممکن نیست و یا بسیار سهت و هزینه‌بر است.

- سرعت اجرا در این این نوع کند تر است.

- وزن اسکلت بتنی بسیار بیشتر از اسکلت فلزی است.

- در ساختمان های بتنی باید از سقف کاذب استفاده گردد.

تفاوت اسکلت فلزی و بتنی

استفاده از هر کدام از این دو اسکلت دارای مزایا و معایبی است که تفاوت‌های آنها را نمایان می‌کند. بطور مثال سرعت عمل اجرا در اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی بیشتر است. ضمن اینکه مقاومت در سازه‌های فلزی (فولادی) بیشتر از نوع بتنی خواهد بود. همچنین می‌توان در اسکلت فلزی طرح‌های بیشتری را نسبت به اسکلت بتنی در نظر گرفت. از آن طرف هزینه‌های کمتر اسکلت بتنی نسبت به اسکلت فلزی بیشتر مورد توجه قرار دارد. ضمناً ناگفته نماند که مقاومت اسکلت بتنی در برابر آتش‌سوزی نسبت به نوع دیگر قابل توجه‌تر خواهد بود.

کاربرد فلزات آهنی در ساختمان سازی

آهن و همه‌ی آلیاژهای آن مانند چدن یا حتی محصولات فولادی جزو فلزات آهنی به حساب می‌آیند که هر کدام از آنها دارای کاربردهای مختلفی در امر ساخت ساختمان هستند. توجه داشته باشید که فلزات آهنی دارای ویژگی‌هایی مانند شکل‌پذیری، درخشش و مقاومت مکانیکی مناسب هستند که استفاده از آنها را در بخش ساختمان‌سازی با کمتری دغدغه مواجه می‌کند. برای مثال از آلومینیوم به دلیل خاصیت فیزیکی مناسبی که دارد در بخش‌های مختلف ساختمان‌سازی مانند دیوار و سقف‌ها بکارگیری می‌شود. تیتانیوم نوع دیگری از فلز است که به علت وزن بسیار سبک آن برای سیستم‌های خنک کننده یا گرمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد. فولاد نیز با توجه به اینکه مقاومت خوبی در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهد قابل استفاده از قسمت‌های مختلف یک ساختمان خواهد بود.

آهن های پر مصرف در ساخت ساختمان

از جمله آهن‌هایی که در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، فلز آهن است که با توجه به اینکه مقاومت بالایی دارد می‌تواند بر استحکام بناها بیفزاید. از طرف دیگر می‌توان به میلگرد اشاره کرد که برای افزایش مقاومت بتن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار این موارد از نبشی، ناودانی، لوله و ورق نیز می‌توان بعنوان آهن‌هایی نام برد که استفاده‌های زیادی از آنها در امر ساخت بنا می‌شود.