مس چیست؟ کاربرد و خواص آن
مس یک فلز مهم و پر کاربرد است که از قابلیت‌های ویژه‌ای برخوردار بوده و به همین دلیل توانسته به یک جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان مبدل شود و حتی اگر ما بگوییم که امروزه اکثر پروژههای صنعتی مهم دنیا به کیفیت و کارایی این فلز بستگی دارد اصلاً اغراق نکرده‌ایم. حال برای این که این موضوع برای شما نیز محرز شود ما قصد داریم در ادامه این فلز را به طور کامل به شما معرفی کنیم و کارایی و خواص آن را شرح بدهیم. پیشنهاد می‌کنیم که تا پایان با ما همراه باشید تا بیشتر با قابلیت‌های این فلز آشنا شوید و بتوانید از خواص شگفت‌انگیز آن به بهترین نحو ممکن استفاده کنید.
یکی از فلزات بسیار ارزشمند در جهان که دارای رنگ قرمز است و از قابلیت‌هایی مانند حرارت بالا و هدایت الکتریکی برخوردار خواهد بود، مس نام دارد. از این فلز استفاده‌های زیادی در اکثر صنایع می‌شود که دارای دو ایزوتوپ نیز می‌باشد. گفتنی است که بیشتر فلز مس در محیط اطراف به علت پدیده‌های طبیعی یافت می‌شود. همچنین در نظر داشته باشید که مس در سنگ‌های معدنی نیز وجود داشته و ضمناً به شکل سنگ‌های اکسیده و سولفوره بر روی کره‌ی زمین یافت می‌شود. در ادامه‌ی این مقاله به خصوصیات و کاربردهای این فلز بیشتر اشاره خواهیم کرد.
فلز مس را بعنوان یکی از فلزات خشک رنگ و البته گرانقیمت در جهان می‌شناسند که دارای ویژگی‌های منحصربفردی مانند مقاومت بالا، خمش و خزش است که به همین دلیل کاربردهای فراوانی از آن در صنایع مختلف خواهد شد. روش فرآوری این فلز راحت بوده و در اکثر مواقع به شکل محصولات فرعی نقره و یا دیگر کانی‌ها به دست می‌آید. گفتنی است که فلز و نوع ورق مس دارای انواع مختلفی است که از جمله می‌توان به شمش مس خالص، آلیاژها با درصد مس بالا و برنج‌ها اشاره کرد.
مشخصات فنی مس
مس یک فلز سنگین است که عدد اتمی آن 28 و چگالی‌اش 8.8 گرم در سانتی‌متر مکعب است. این فلز ساختار مقاومی دارد و در شرایط عادی خواص خود را حفظ می‌کند. ولی اگر برای مدت طولانی در مجاورت گرمای زیاد قرار بگیرد سطح آن سیاه می‌شود و بعد مدتی کیفیت کارایی آن کاهش پیدا می‌کند. این فلز نرم، مقاوم و غیر قابل احتراق است. بعد از این که مس پاره می‌شود طول آن تا به 35 تا 50 درصد افزایش می‌یابد. مس شکل پذیری خوبی دارد اما ماشین کاری آن به هیچ وجه قابل قبول نیست.
نحوه تولید مس خالص
برای تولید مس خالص سنگ سولفید و سنگ‌های اکسیدی را در کوره‌های مخصوص ذوب می‌کنند. سپس محلولی که طی این فرآیند به دست آمده است را با استفاده از صافی‌های مخصوص تصفیه می‌کنند و مس موجود در این سنگ‌های بی‌ارزش را استخراج می‌کنند. البته بد نیست بدانید که ذرات مس در طبیعت نیز وجود دارند. این ذرات خلوص بالایی دارند و به عنوان بهترین نوع مس شناخته می‌شوند. به دلیل خواص منحصر به فرد مس، لوله مسی برای انتقال فشار قوی و حرارت بهترین گزینه هستند.
انواع مس و خواص آن
-
مس خالص
مس خالص بهترین نوع مس است که ناخالصی‌های آن به کمترین حد ممکن رسیده و میزان مس آن 99.999% است.
-
مس با درجه خلوص بالا
این مدل مس که در رده دوم قرار می‌گیرد حاوی مقدار قابل توجهی نقره است و میزان مس آن بین 99.3%- 96% درصد متغیر است.
-
برنج
برنج به غیر از مس عناصر دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آن‌ها نیکل، آهن، روی و آلومینوم است. ترکیب کردن این عناصر با مس باعث می‌شود که میزان مقاومت آن افزایش چشم‌گیری داشته باشد و محصولاتی که با آن ساخته می‌شوند از لحاظ کارایی بهترین باشند.
ویژگی‌ها و خواص مس
خاصیت‌ها و ویژگی‌های فوق‌العاده مس باعث شده که این فلز بتواند جایگاه مهمی در زندگی انسان به دست بیاورد و در حوزه‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینک برای این که شما نیز با این خواص آشنا شوید و بتوانید از آن‌ها استفاده کنید ما مهم‌ترین آن‌ها برای شما توضیح می‌دهیم و آن‌ها عبارتند از:
-
هدایت الکتریکی بالا
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مس این است که هدایت الکتریکی بالایی دارد و می‌تواند جریان برق را به راحتی انتقال بدهد. این قابلیت مهم مس سبب شده است که آن به یکی از اجزای اصلی صنعت برق تبدیل شود و سیستم برق‌رسانی در کل جهان توسعه پیدا کند.
-
هدایت حرارتی مس
ویژگی منحصر به فرد دیگر مس این است که می‌تواند جریان گرما را به راحتی هدایت کند. باید بدانید که مس از این لحاظ به معنای واقعی کلمه بی‌نظیر است و هیچ فلزی از چنین قابلیتی برخوردار نیست. به خاطر همین نیز برای ساخت ابزارآلاتی گرمایشی مثل مخازن آب گرم و تجهیزات سیستم‌های گرمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
-
مقاوم بودن در برابر خوردگی
یکی دیگر از مزیت‌ها و ویژگی‌های حائز اهمیت مس این است که ساختار آن غیر قابل نفوذ است و ماده‌های خورنده‌ای مثل محلول‌های نمکی، کانی‌های غیر اکسیدی، اسید‌ها به هیج جه نمی‌توانند به آن آسیب برسانند. این در حالی است که این مواد به راحتی به درون سایر فلزها نفوذ می‌کنند و ساختار آن‌ها در هم می‌شکنند. این قابلیت ضد خوردگی مس باعث شده است که این فلز کاربرد گسترده‌ای در حوزه‌های دریایی و شیمیایی داشته باشد.
-
داشتن پتانسیل آلیاژ
ساختار مس به گونه‌ای است که با استفاده از آن می‌توان آلیاژهای زیادی را تولید کرد و به جرأت می‌توان گفت که هیج فلزی چنین خصوصیتی ندارد. برنج و برنز مهم‌ترین آلیاژهای این فلز هستند که به دلیل خواص و قابلیت‌های ویژه‌ای که دارند در صنایع و حرفه‌های زیادی به کار گرفته می‌شوند.
-
داشتن املاح ضد میکروبی
یکی دیگر از ویژگی‌های خارق العاده مس داشتن املاح ضد میکروبی است. یعنی می‌تواند به سلول‌های باکتری‌ها و میکروب‌ها نفوذ کند و آن‌ها را از بین ببرد. از این رو سال‌ها است که در همه جای دنیا از آن برای ساخت وسایل سرو غذا استفاده می‌شود.
-
زیبایی
مس رنگی زیبا و سطحی شفاف و درخشنده دارد و در صنایعی که بر جنبه زیبایی فلزات متکی هستند خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از این صنایع نیز صنعت پر طرفدار جواهرسازی است که با به کارگیری مس جوهرات شیک و مدرنی می‌سازد.
-
انعطاف‌پذیر بودن
مس یکی از معدود فلزاتی است که انعطاف‌پذیر است و چکش‌خواری بالایی دارد و به همین دلیل است که عمر مفید وسایلی که با استفاده از آن تولید می‌شود در مقایسه با نمونه‌های مشابه آن‌ها خیلی بیشتر است.
کاربرد مس
از آن جایی که مس در مقایسه با سایر فلزات قیمت مناسب‌تری دارد و از قابلیت‌های منحصر به فرد زیادی دارد امروزه خیلی مورد توجه قرار گرفته و در صنایع زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح ذیل است:
• صنعت ساختمان
یکی از مهم‌ترین صنعت‌هایی که از مس استفاده می‌کند صنعت ساختمان‌سازی است. این صنعت به دلیل سبک بودن مس از آن برای ساخت وسایل مورد نیاز خود بهره گرفته و توانسته رضایت افراد زیادی را جلب کند. البته ناگفته نماند که این امر در کشورهای پیشرفتهای مثل آمریکا و چین رواج بیشتری دارد و معمولاً هر دوی آن‌ها در ساختمان‌های خود از وسایل و ابزارآلات مسی استفاده می‌کنند.
• صنعت پتروشیمی
صنعت بعدی صنعت پتروشیمی است که برای ساخت اکثر تجهیزات پایه‌ای خود از مس و آلیاژهای آن استفاده می‌کند. به عنوان مثال نیز می‌توان به تجهیزاتی مثل کنداسورها، مبدل‌های حرارتی و تبخیر کننده‌ها اشاره کرد که نقش بسیار مهمی در این صنعت پتروشیمی بازی می‌کنند و باید به گونه‌ای ساخته شده باشند که بهترین عملکرد را داشته باشند.
• صنعت حمل و نقل
بخش قابل توجهی از تجهیزات حساسی که در وسایل حمل و نقل تعبیه می‌شوند با استفاده از مس ساخته شده‌اند که چرخ دنده‌ها، لنت‌های ترمز، اتصالات و ابزارآلات جابنی قطار، ترمزها، یاتاقان‌ها، سیستم‌های خنک کننده هواپیماها و خودروها، موتورها و یکسوکننده‌ها مهم‌ترین آن‌ها هستند.
• صنعت برق
صنعت برق دیرزمانی است که به دلیل رسانا بودن مس و قیمت به صرفه این فلز خیلی از آن استفاده می‌کند و حتی می‌توان گفت که پیشرفتهای بی‌نظیری که طی قرن‌های اخیر در صنعت برق به دست آمده به دلیل به کارگیری همین فلز بوده است که توانسته کیفیت و عملکرد وسایل مورد نیاز این صنعت را به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش بدهد و موجبات خدمات رسانی بهتر آن را فراهم کرده است. در حال حاضر صنعت برق تمام تجهیزات کاربردی خود مثل کابل‌‌های فشار قوی، موتورها، مبدل‌ها، انواع مختلف لامپ و سیم‌ها را با استفاده از همین فلز تولید می‌کند و از این طریق موفق شده است که سیستم برق رسانی را ارتقا دهد و امکان استفاده از برق را برای همگان فراهم کند.
• صنعت ارتباطات و الکترونیک
صنعت ارتباطات و الکترونیک که در دهه‌های اخیر پیشرفت چشم‌گیری داشته یکی دیگر از مشتریان پر و پا قرص مس است و در اکثر پروژههای خود از آن استفاده می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهایی این صنعت هم اختراع فیبر نوری بوده که تجهیزات زیرساختی و اساسی آن با استفاده از مس ساخته شده و اختراع آن یک تحول عظیم در دنیای ارتباطات به وجود آورده و سرعت برقراری ارتباط را افزایش داده است.
• صنعت مجسمه‌سازی
از آن جایی که مس انعطاف پذیری زیادی دارد صنعت مجسمه‌سازی نیز از آن استفاده می‌کند و اکثر مجسمه‌های زیبا و ماندگاری که همه به عنوان شاهکار از آن یاد می‌کنند با استفاده از همین مس ساخته شده است.
• صنعت کشاورزی
یکی دیگر از صنایعی که از وجود مس بهره می‌برد صنعت کشاورزی است. دلیل آن هم این است که مس سرشار از مواد مغذی است و باعث می‌شود که گیاهان و حیوانات رشد بهتری داشته باشند. البته صنعت کشاورزی از مس برای کنترل بیماری‌های قارچی و اصلاح و بهبود کیفیت خاک نیز استفاده می‌کند و با این ترفند موفق شده است که میزان سوددهی کشاورزان را افزایش بدهد و مقدمات مورد نیاز پیشرفت صنعت کشاورزی را تأمین کند.
• صنعت نظامی
صنعت بعدی هم صنعت نظامی است. البته صنعت نظامی به دلیل ماهیت خاصی که دارد از فلزهای زیادی استفاده می‌کند. اما مس یکی از مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود چراکه لوازمی مثل خشاب‌ها، فشنگ‌ها، خازن‌ها و فیوز‌ها که نقش مهمی در این صنعت بازی می‌کنند و در اکثر مأموریت‌های نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند با استفاده از مس ساخته می‌شوند و می‌توان نتیجه گرفت که نبود یا کمبود این فلز می‌تواند مشکلات زیادی برای صنعت نظامی یک کشور به وجود بیاورد.
• صنعت پزشکی
صنعت پزشکی یکی دیگر از صنایعی است که درصدد استفاده از خواص مس برآمده و با استفاده از خاصیت ضد میکروبی ابزارآلات مسی سرعت انتشار بیماری‌های عفونی را به صورت مشهودی کاهش داده و خیلی از بیماری‌های خطرناک و مسری را در نطفه مهار کرده است.
• صنعت استیل‌سازی
صنعت دیگری که مس را به عنوان متریال اولیه انتخاب کرده صنعت استیل‌سازی است که محصولات آن همیشه طرفدران زیادی داشته‌اند و در حوزه‌های متعددی استفاده می‌شده‌اند. یکی از مهم‌ترین دلایلی هم که باعث این همه استقبال از این محصولات شده وجود مس است. چرا که به کارگیری آن سبب شده میزان مقاومت ظروف استیل در برابر خوردگی و اکسیداسیون افزایش پیدا کند و کارایی بهتری داشته باشند.
• صنعت مکانیزه و متالوژی
این صنعت یکی دیگر از صنایعی است که اکثر ملزومات مورد نیاز خود را با استفاده از مس تولید می‌کند و اگر بخواهیم بیشتر درباره آن توضیح بدهیم باید بگوییم که وسایلی مثل آستر‌های استوانه‌ای، چرخ دنده‌ها و وسایل مخصوص روغن کاری که جزء تجهیزات اصلی این صنعت به شمار می‌آیند با استفاده از مس و آلیاژهای آن ساخته می‌شوند.
• صنعت موسیقی
سازها و ابزارآلات صنعت موسیقی نیز با استفاده از مس تولید می‌شوند. البته منظور ما بیشتر سازهای بادی هستند که کاربرد زیادی در صنعت موسیقی دارند و نحوه عملکرد و کارایی آن‌ها برای افرادی که در حوزه موسیقی فعالیت می‌کنند خیلی اهمیت دارد.
• صنعت لوازم خانگی
آخرین صنعتی که قصد داریم در مورد آن صحبت کنیم صنعت لوازم خانگی است که از گذشته تا به حال وسایل زیادی را با مس تولید کرده است. مهم‌ترین آن‌ها هم ظروف و قابلمه‌های آشپزخانه‌اند که به دلیل مزیت‌هایی که برای بدن دارند همیشه طرفداران زیادی داشته‌اند. این در حالی است که قیمت ظروف مسی در مقایسه با قیمت سایر ظروف خیلی بیشتر است و کسانی که به این ظروف علاقه دارند برای خرید آن‌ها هزینه سنگینی را پرداخت می‌کنند. اما کارایی و عملکرد عالی این ظروف باعث می‌شود که این ظروف همیشه در بورس باشند و در رده بهترین‌ها به شمار بیایند.
عوامل تاثیر گذار بر ارزش مبلغی مس
• میزان استخراج فلز مس
اولین و اصلی‌ترین موضوعی که قیمت مس را تحت تأثیر قرار می‌دهد میزان استخراج این فلز است و در حال حاضر قیمت مس در بازار بورس بر اساس همین مؤلفه تعیین می‌شود.
• میزان خلوص
یکی دیگر از عواملی که بر قیمت مس تأثیر می‌گذارد میزان خلوص این فلز است. مثلاً مس‌هایی که میزان خلوص آن‌ها 99/999 درصد باشد در مقایسه با سایر انواع مس با قیمت بالاتری به بازار عرضه می‌شود. چراکه برای استخراج و ساخت آن‌ها باید از تجهیزات گران‌قیمتی استفاده شود. البته، بد نیست بدانید که این مس که خلوص بالایی دارد خیلی کاربرد ندارد و صنایع محدودی از آن استفاده می‌کنند.
• میزان تقاضای بازار
این موضوع که بازار چه قدر کشش دارد و مصرف کننده چه قدر به خرید مس تمایل نشان می‌دهد نیز قیمت مس را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مثلاً اگر اوضاع اقتصادی مساعد باشد و صنایعی که از مس استفاده می‌کنند رونق داشته باشند این محصول با قیمت بالاتری در بازار خرید و فروش می‌شود. این در حالی است که رکود و بحرانی‌های اقتصادی بازار قیمت مس را به صورت مشهودی کاهش می‌دهد.
• فعالیت‌های اقتصادی جهان
کم و کیف فعالیت‌های اقتصادی جهان نیز یکی دیگر از عواملی است که اثر زیادی بر میزان قیمت مس می‌گذارد. به طور مثال نیز می‌توان به تغییرات نرخ بهره بانکی و تحولات شاخص‌های اقتصادی اشاره کرد که تا کنون خیلی بر میزان قیمت مس تأثیر گذاشته‌اند.
• نوسان نرخ ارز
عامل دیگری که قیمت مس را تحت شعاع قرار می‌دهد نوسانات گاه بی گاه نرخ دلار و یورو است و شاید برایتان جالب باشد که بدانید که نرخ دلار و قیمت مس رابطه معکوسی با هم دارند و هر وقت که نرخ دلار کاهش پیدا می‌کند قیمت مس درست برعکس آن عمل می‌کند افزایش می‌یابد. اما میان قیمت یورو با قیمت مس چنین رابطه‌ای وجود ندارد و آن‌ها معمولاً در یک راستا حرکت می‌کنند و اگر به دلیل یک تحول اقتصادی قیمت یورو افزایش پیدا کند بلافاصله قیمت مس نیز از آن تبعیت می‌کند و با قیمت بیشتری معامله می‌شود.
• قیمت نفت
مؤلفه بعدی قیمت نفت است که در سال‌های اخیر به دلیل تحولات اقتصادی که در دنیا اتفاق افتاده با قیمت مس رابطه مستقیمی پیدا کرده و مدام آن را تغییر می‌دهد.
• نرخ تورم چین
از آن جایی که چین یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان مس است و سالانه حجم قابل توجهی از این فلز را تولید می‌کند تأثیر زیادی بر بازار مس دارد و نرخ تورم و رتبه اقتصادی آن می‌تواند قیمت مس را به طور چشم‌گیری تغییر بدهد. البته بزرگ‌ترین مصرف کننده مس نیز خود چین است.
بهترین زمان برای معامله مس
بهترین زمان برای خرید مس زمانی است که استخراج این فلز در کشور روند مطلوبی داشته باشد و شاخص‌های جهانی و داخلی آن در یک راستا باشند. در غیر این صورت نباید هیچ خرید و فروشی انجام شود. زیرا ممکن است که قیمت‌ها ثابت نباشند و به خریدار هزینه‌های زیادی تحمیل شود.
تذکر: اگر قصد خرید مس را دارید حتماً برای انجام این کار به مراکز معتبر مراجعه کنید تا بتوانید بهترین نوع این محصول را با یک قیمت مناسب خریداری کنید. اگر هم تازه کار هستید و در این زمینه تجربه و مهارت کافی ندارید قبل از هر گونه اقدامی با یک کارشناس مشورت کنید تا بتوانید یک تصمیم درست اتخاذ کنید و با مشکلی مواجه نشوید. توجه داشته باشید که هر گونه اشتباهی در حین خرید این محصول می‌تواند خسارت‌های سنگینی به بار بیاورد.
برای بررسی قیمت و خرید مس وارد لینک روبرو شوید - قیمت مس
امتیازدهی به این مقاله (4.00)
دیدگاه خود را بنویسید
